Như bạn thấy đấy, John sắp xếp mức chi tiêu trung bình hàng tháng trên trục tung, trên trục hoành là các món cậu không muốn cắt giảm ở bên trái và các món cậu có thể cắt giảm bên tay phải. Lúc này cậu tiến đến bước quan trọng nhất: Tiến Hành. Văn phòng nhà trường có thể không thích những gì tớ nói với cậu, nhưng tớ vẫn phải nói thật.
Bạn làm được không? Dưới đây là một sơ đồ cây Có/Không giúp giải thích tại sao bạn lại ngủ quên. John gần như đã bỏ cuộc, nhưng trước tiên cậu cố gắng nghĩ ra một sáng kiến nào đó để tăng thêm thu nhập mà không phải làm thêm giờ. Dù kế hoạch thế nào chăng nữa, chàng cũng luôn sẵn sàng chỉ ra các thiếu sót và bác bỏ ý tưởng của người khác.
Đứng trước khó khăn, cô chỉ thở dài và nói: Tôi không bao giờ làm được việc đó. Nhìn vào tháp này, ta thấy ngay được giả thuyết chính (tôi có thể mua một chiếc máy vi tính cũ hiệu Apple giá 500 đô-la trong vòng 6 tháng) và những điều kiện cụ thể (làm thế nào) dưới chân tháp để hỗ trợ cho giả thuyết chính. Sau tất cả mọi nỗ lực, cuối cùng thì có lẽ cô cũng vẫn phải lựa chọn việc học ở trường Rio thôi.
Ví dụ, một phần giả thuyết của John là cậu có thể chuyển sang công việc có thu nhập cao hơn. Để lập cây logic, bạn hãy đặt chủ đề chính (tham gia câu lạc bộ) bên tay trái, sau đó đến những chủ đề nhỏ hơn (thể thao, nghệ thuật…) bên tay phải. Họ muốn tài trợ cho em.
Như bạn thấy đó, kết quả phân tích thường khác xa những giả thuyết ban đầu. Tôi cố gắng đúc kết những công cụ đã được sử dụng ở McKinsey thành một phương pháp tư duy khá thú vị và dễ tiếp cận để các em thấy rằng cách áp dụng những kỹ năng giải quyết vấn đề vào thực tiễn sẽ đưa các em tới những thành công. Mình muốn trở thành cầu thủ giỏi nhất có thể và để đạt được điều đó thì mình phải được huấn luyện ở một trường bóng đá tốt nhất.
Phân tích #1: Bao nhiêu người trong mỗi nhóm biết thông tin? Nếu ai đó thử làm việc gì và thất bại, chàng sẽ là người đầu tiên lên tiếng: Tôi đã bảo mà!. Thế nhưng chàng Chỉ Trích thì hoàn toàn ngược lại, không bao giờ chàng ngại lên tiếng.
Khi trải qua tất cả những thành công cũng như thất bại, bạn sẽ thấy kỹ năng giải quyết vấn đề của mình phát triển đến mức bạn không chỉ giải quyết được vấn đề của riêng mình mà trên thực tế còn cải thiện môi trường quanh bạn. Cậu cũng quyết định sẽ chung tiền mua truyện tranh với các bạn. Nhưng còn truyện tranh và nước ngọt thì sao? Dù cậu không muốn từ bỏ chúng nhưng nếu có thể giảm những khoản này, chúng sẽ có tác động lớn đến tổng chi tiêu của cậu.
Bạn có thể dùng sơ đồ cây Có/Không để nhận ra nguyên nhân gốc rễ của vấn đề hay cân nhắc cách giải quyết vấn đề. John phải xác định rõ loại máy vi tính nào phù hợp nhất cho nhu cầu của cậu. Lúc này họ cần phải tiến tới việc đưa ra những giải pháp.
Tháp Giả Thuyết là một công cụ rất hiệu quả để tổ chức sắp xếp những cơ sở lập luận của bạn. Hai người bắt đầu suy nghĩ như những nhạc công thực thụ. Tớ muốn đi lắm, nhưng buổi biểu diễn lại diễn ra vào chiều thứ bảy, đúng không? Tớ phải chơi khúc côn cầu nên… Frank và Mike cũng không thể đi xem vì lý do đó.
Họ luôn quan sát kết quả ảnh hưởng từ các hành động của mình và cố gắng học hỏi sau những thành công cũng như thất bại. Khi đánh giá các lựa chọn, cả hai luôn ghi nhớ điều họ cần không chỉ đơn thuần là quảng bá thông tin mà còn phải làm sao hấp dẫn được mọi người đến xem biểu diễn. Hành động thứ 6 (dán thông tin chi tiết về buổi diễn lên bảng thông báo của mỗi lớp) thì sao? Họ nên đặt hành động này ở đâu? Mức độ ảnh hưởng sẽ thấp vì rất ít người xem thông báo vào một ngày nhất định, và thậm chí nếu có ai đọc thông tin chi tiết về buổi diễn, việc đó cũng chỉ tăng mức độ thông tin mà thôi.