Tri thức có những khu vực mênh mông, ngoài văn chương và trong những khu vực đó, nếu biết khai thác thì mùa màng sẽ rất tốt. Phần đông vì ráng làm nhiều quá mà bị tai hại. Đó là một trong những câu mà ai nấy đều thuộc, đều biết giá trị, nhưng chỉ những người thông minh nhất mới đem áp dụng.
Một nhiệm vụ đôi khi quá sức con người! Vậy mà, dù làm tròn được như lúc ta đã làm, ta cũng chưa được mãn nguyện, hồn ma trên kia vẫn lẩn quẩn quanh ta. Mặc dầu vậy, bạn vẫn tán thưởng bản đó. Ai là người trong chúng ta sống 24 giờ một ngày? Tôi nói sống đó, không phải là sống cho có, sống sao cũng được đâu.
Kiên tâm thì không khi nào thất bại. Mặc dầu vậy, bạn vẫn tán thưởng bản đó. Đó là tôi mới kể tên những cuốn nên đọc trong bước đầu để tìm hiểu nghệ thuật thôi.
Bạn lựa một thời đại hoặc một đầu đề, hoặc một tác giả thôi. Nó có thể phản bạn và làm bạn lạc lối đấy. Thành thử có hàng chục vạn giờ mất đi như vậy mỗi ngày chỉ vì người ta ít nghĩ đến thì giờ lắm, không bao giờ đề phòng để khỏi đánh mất nó.
Cái lợi lớn nhất của những kiệt tác đó là nó minh bạch một cách lạ lùng. Bạn lại đã hăng hái khen bản đó với một cô - bạn biết tôi nói ai rồi chứ? Và bạn còn có thể tuyên bố rằng bản đó của Beethoven và "mùi rất mực" nữa. Thơ bắt óc ta làm việc nhiều hơn tiểu thuyết, nếu trong thơ có phần tưởng tượng.
Có nó, làm cái gì cũng được; thiếu nó, không làm được việc gì cả. vạn sự đều tuỳ thuộc vấn đề đó cả. Còn lý trí, nó chỉ giữ trong đời ta một chỗ nhỏ nhoi.
Bảo rằng trí óc bạn không thể tập trung vào một tư tưởng là không có căn cứ. Chính vì muốn thực hành chân lý sâu xa thường bị bỏ quên đó (chân lý ấy không phải tôi tự tìm ra đâu) mà tôi đã xem xét một cách thực tế và tỉ mỉ sự tiêu phí thời gian mỗi ngày. Phần đông vì ráng làm nhiều quá mà bị tai hại.
Bạn đừng sợ tôi sẽ bắt bạn chú ý đến nguyên tắc này, nguyên tắc nọ. Hễ chưa gắng lắm cái gì để thoả mãn ý muốn đó thì lòng ta chưa yên. Nó có thể phản bạn và làm bạn lạc lối đấy.
Một thất bại, tự nó, có đáng kể gì đâu nếu nó không làm mất lòng tự tin. Bạn biết rằng ít nhất cũng có được nửa giờ yên ổn. Chẳng hạn khu vực âm nhạc (2).
Tôi phải kể lể việc riêng như vậy để khỏi bị buộc tội làm thương tổn quyền lợi của các nhà báo, khi tôi chống thói đọc báo trên xe buổi sáng. Sách Anh viết về vấn đề đó không có cuốn nào hơn được cuốn ấy, và không một người nào đã đọc mà còn có thể hiểu lầm rằng thơ là một thứ khổ hình thời Trung cổ, là một giống voi điên khùng, nguy hiểm, hoặc một họng súng tự khạc đạn để bắn chết những người đứng cách bốn chục thước. Chúng ta ngỡ hành động theo lý trí, trong thực tế lại hành động theo tình cảm nhiều hơn.