Tâm trí tưởng vậy nhưng chân họ còn dính trái đất và nhiều tham vọng cứ bao vây họ. Tôi không hiểu kỳ cục là tội lỗi đâu, mà hiểu là dị thường kiểu con nít. Ta làm công chức để phục vụ.
Tận gốc kẹt cõi lòng họ thấy thiếu một cái gì, cái gì đó không tên, không tuổi. Trong lãnh vực học hành, tuy không có trí tưởng tượng tự nhiên phong phú bằng bạn gái, bạn trai được luyện tập về tài năng nầy vẫn làm được những công trình văn hóa do óc tưởng tượng một cách khách quan. Tâm hồn thanh niên quý báu và mỏng giòn biết bao sánh với bình thủy tinh vật chất.
Họ tưởng tượng người yêu đang ngồi viết với gương mặt kiều diễm. Họ muốn đảm đương hơn là được đảm đương. Tôi thấy cần nói thẳng ở đây là bạn trai, cách chung thua bạn gái ở chỗ ít kỹ lưỡng về vệ sinh buổi sáng.
Tôi sẽ khen họ thêm ở số sau về đức hy sinh của họ. Rồi sau có những sáng xuân mà lòng họ ngao ngán sầu, sầu không lý do. Anh ruột và chị dâu xích mích, chị dâu buồn ngồi ở góc phòng rơi lệ.
Họ không phải nguôi tình yêu mẹ, nhưng bây giờ họ không còn đem hết tâm hồn vào sự quyến luyến bên gối mẹ như lúc còn măng. Cũng nên để ý hàng rào của óc trách nhiệm nầy còn có lòng quảng đại, lòng trọng danh dự là những đặctính của tâm lý người nam. Nếu khi ai hỏi về đời sống uyên ương của cha mẹ, người bạn trai e thẹn khó nói, bỏ lãng thế nào, thì họ cũng có những thái độ ấy khi bàn vấn đề nam nữ với người trong gia đình.
Các tôn giáo sao mê tín quá. Người, bạn đã biết gồm thể xác và tinh thần. Họ tìm biết, những gương tâm giao như của các thánh Phao lồ ẩn sĩ với An tôn tu rừng, như một nhà cách mệnh nọ với tác giả cuốn Người mẹ để tin tưởng với tình tâm giao.
Còn to con đẫy đà như Gô Liát sao lại thua trí Davít nhỏ con để rồi tàn mạng cách đáng tiếc. Kiếp sống vì đó bị thất bại. Tôi có thể sánh cách miễn cưỡng mà tạm đượctính của bạn trai là ký ninh vàng, còntính của bạn gái là ký ninh đường.
Tại lãnh đạm mà quá đơn giản chăng? Cũng không. Nhưng khi đề cập các phương diện nầy, bạn nên có ý nghĩ thống quán về con người bạn trai và con người bạn gái. Trong mười thanh niên có đến tám người không yêu vì người tình mình học giỏi, có đầu óc cao thượng, có những hành vi anh hùng mà yêu vì cái mà người ta gọi là nhan sắc.
Cách một chị em trai đi đâu về thuật chuyện cho gia đình nghe, cho ta biết lối xã giao của hai phái. Nhiều tâm hồn bi quan về cuộc đời bởi cảm thấy mình thân chẳng nên thân thời lỡ thời. Nhưng các bạn trai đều có phút giống Tilstoi ở chỗ lòng dậy lên mùa mộng biếc.
Gia đình, quốc gia, nhân loại chờ đợi ở bạn nhiều. Vẫn biết lo cho gia đình, mà họ muốn có những lúc rảnh trí. Jean Le Presbytre dùng một tiếng nặng nề kêu họ: Đồ chó má.