Hai thái độ khác nhau quá. Họ mang tật mâu thuẫn mà không ai kết án. Tôi tin tưởng năng lực của giáo dục lắm.
Hôm qua đời họ là mùa hoa nở đầy vô tư lự. Những con người cùng họ, máu, kể cả cha mẹ, họ bớt coi là những đối tượng của tình yêu. Không tập nhớ thì nhất định không quen chịu khó nhớ, mà không quen chịu khó nhớ thì đâu nhớ.
Họ muốn cảm thông đời sống với những người ngoài gia đình mà tiện nhất là các bạn chơi và bạn lớp của họ. Vì bị bỏ liều nên một số lớn thanh niên ngày nay vô tình sống trong bao nhiêu tội ác về xác thịt rất tổn hại cho sức khỏe cũng như tinh thần chúng. Lại có những bà chuyên môn thầu nấu cơm cho nam sinh trọ học, làm bà nguyệt cho họ nữa.
Nhiều đời hoa phải tan tác vì những lời đường mật nầy. Ai biết nghĩ đến vấn đề luân lý cho hạ cấp thụ giáo của mình thì nên lấy câu ấy làm tiên ngữ. Tuy nhiên có một số nô lệ trang sức, không thua bạn gái.
Biết là vậy nhưng không khôn ngoan đề phòng tai nạn. Đời sống nội tâm nầy của họ cũng dồi dào hay là hơn đời sống ngoại thân nói trên. Nhứt là vì trong vòng hai thế kỷ chót, người ta quá lạm dụng lòng hăng say của tuổi trẻ, tình yêu cuồng nhiệt cùng chí hy sinh dời non lấp biển của nó nên ta thấy có vô số thanh niên điên cuồng sống trong sự hứa hẹn mờ ảo và hư hỏng cuộc đời khi thấy các mộng của mình hoặc héo đi hoặc vẫn còn là mộng.
Nhưng tâm hồn ấy tôi thấy có thể thành công to mà cũng có thể thất bại to. Họ thấy một đĩa chân lý mà tưởng trên đời không còn chân lý nào hơn nữa, không dè còn cả mâm sự thật mà khi đầu óc từng trãi họ mới thấy. Từ chỗ bắt đầu ý thức vẻ đẹp của cảnh thiên nhiên, họ bắt đầu hé cửa lòng cho bóng yêu đương lẻn vào cánh rón rén, e lệ.
Nhưng đến giờ ông giảng truyện Kiều, ông phân tích tâm lý Kiều, Kim: Thiên hạ thấy dễ giao tiếp. Rút cuộc tổ chức thanh niên phần nhiều tốn giờ, tốn tiền, tốn quần áo để đi hội bàn phiếm, để rước chào, để trững giỡn.
Qua những nhận xét trên, bây giờ bạn chắc sẽ thản nhiên trước những sự nổi dậy của xác thịt làm xáo trộn tâm hồn bạn lúc dậy thì. Tất cả tại bản năng của hai giới khác nhau. Còn nói nghịch, thì bạn trai nhất định không thua bạn gái.
Nhiều bạn trai khác chân thành mà non kinh nghiệm, đem các điều phẫn uất của mình đối với thượng cấp, đem chương trình mình tính ở tương lai cho họ thông cảm họ liền đem cảm thông cho thượng cấp thế là thượng cấp in trí xấu, thù hại. Nay họ hớt trọc, rất trọc như một gáo dừa. Họ có thể tự nhiên khạc nhổ, kêu mời thiên hạ thóa mạ gương mặt mà mấy tháng trước họ điên cuồng gở những trái hôn như thèm thịt sống.
Gương mặt mất đi nhiều nét ấu trĩ bây giờ nở nang hơn, có nhiều mơ mộng và pha lẫn chút buồn. Coi chừng hồi mình dặn, họ dạ dạ, vâng vâng mà không hiểu hết ý mình đâu. Đọc Kiều của Nguyễn Du, ta thương Từ Hải ở chỗ từ tốt bụng, quá tin cậy Kiều nên: